NAUKA

Badania Polaków w Kazachstanie (2015 r.)

 

W ramach projektu „Polacy w Kazachstanie: przeszłość – teraźniejszość – przyszłość” trwającego od marca do grudnia 2015 r., przeprowadzono badania terenowe w Kazachstanie, analizy jakościowe i statystyczne zebranego materiału, kwerendę materiałów o kazachstańskich Polakach, desk research polonijnych mediów internetowych i tradycyjnych, a także opracowano publikację naukową.

Podczas dwumiesięcznych badań terenowych w Kazachstanie, Agnieszka Słomian i Tomasz Mazurek odbyli prawie 40 pogłębionych wywiadów z obecnymi i byłymi liderami kazachstańskich organizacji polonijnych, księżmi i siostrami zakonnymi oraz nauczycielami języka polskiego delegowanymi przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. Przeprowadzili też ponad 100 ankiet wśród aktywistów organizacji polonijnych i osób uczęszczających na zajęcia z języka polskiego. Odwiedzili takie miasta i wsie jak: Astana, Ałmaty, Kokszetau, Karaganda, Pawłodar, Pietropawłowsk, Tałdykurgan, Aktobe, Ust-Kamieniogorsk, Ekibastuz, Szczucińsk, Temirtau, Tajynsza, oraz następujących wsi: Czkałowo, Oziornoje, Kellerowka, Pierwomajka, Kamyszenka, Szortandy, Żanaszar, Esik, Nura, Saran. Badania objęły bardzo dużą i zróżnicowaną grupę osób, zarówno pod względem miejsca zamieszkania, wieku, wykształcenia czy też roli w „polskim” środowisku.

Ponadto przeprowadzono następujące czynności badawcze:

• kwerendę materiałów dokumentujących historię kazachstańskich Polaków (Wiktoria Kudela-Świątek);
• desk research czasopism polonijnych „Głos Polski” i „Kurier Polonijny” (Tomasz Mazurek) oraz profili organizacji polonijnych i grup tematycznych w mediach społecznościowych (Marcin Zybała);
• analizę jakościową prac empirycznych – obserwacji, wywiadów, ankiet (Agnieszka Słomian) oraz analizę statystyczną wyników ankiet (Aleksandra Synowiec).

Rezultatem projektu jest publikacja naukowa, która: charakteryzuje różne formy działalności kazachstańskich Polaków na rzecz kultywowania polskiej tożsamości narodowej; pozwala spojrzeć na organizacje polonijne przez pryzmat narzędzi, jakimi komunikują się z otoczeniem; prezentuje wyniki diagnozy funkcjonowania organizacji polonijnych w Kazachstanie; omawia potrzeby, szanse i wyzwania stojące przed Polakami i organizacjami polonijnymi w Kazachstanie; zawiera rekomendacje dla kształtowania współpracy pomiędzy kazachstańskimi Polakami i polskimi instytucjami; propaguje wiedzę na temat kazachstańskich Polaków – ich historii oraz współczesnej sytuacji.

Partnerzy projektu: Centrum Kultury Polskiej w Ałmaty. Koordynacja: Ewa Knap i Marcin Zybała (kwestie organizacyjno-finansowe), Agnieszka Słomian (aspekty merytoryczne). Finansowanie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

 

Konferencja naukowa (2013 r.)

 

W dniach 14-16 lutego 2013 r. w Krakowie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa „Polska – Kazachstan: o dialogu międzykulturowym”. Uczestnicy i goście konferencji podczas sesji porannych mogli zapoznać się z teorią dialogu międzykulturowego, kulturą i duchowością Kazachstanu oraz przykładami współpracy z Kazachstanem. W trakcie popołudniowych paneli dyskusyjnych zostały poruszone kwestie dotyczące m.in. różnic mentalnościowych i problemów międzykulturowych w inicjatywach polsko-kazachstańskich. Dodatkowo odbyły się warsztaty dotyczące zarządzania i ewaluacji projektów międzykulturowych oraz specyfiki prowadzenia projektów z Kazachstanem. Wieczory umiliły pokazy filmów kazachstańskich.

 

Dzień 1

• Sesja I: Dialog międzykulturowy w teorii
• Sesja II: W kręgu aksjologii i duchowości
• Sesja III: Wschód – Zachód: konfrontacje
• Panel dyskusyjny I: Odmienność: wartość kulturowa czy przyczyna konfliktu?
• Panel dyskusyjny II: Mentalność mieszkańców Kazachstanu wobec wartości Zachodu
• Pokaz filmowy: Mustafa Czokaj

Dzień 2

• Sesja I: Potencjał współpracy Kazachstanu z zachodnimi sąsiadami
• Sesja II: Wymiar praktyczny współpracy z Kazachstanem – przykłady
• Panel dyskusyjny I: Perspektywy rozwoju Kazachstanu w kontekście międzynarodowym
• Panel dyskusyjny II: Problemy międzykulturowe w inicjatywach polsko-kazachstańskich
• Pokaz filmowy: Prezent dla Stalina

Dzień 3 Warsztaty:

• Tworzenie i zarządzanie partnerstwem
• Zarządzanie projektami międzykulturowymi
• Ewaluacja projektów międzykulturowych
• Specyfika prowadzenia projektów z Kazachstanem

Współorganizatorzy: Instytut Rosji i Europy Wschodniej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Koło Wschodnie przy Wydziale Polonistyki UJ. Partnerzy: Stowarzyszenie kazachstańskiej młodzieży "BARS", Kawiarnia Cudowne Lata. Koordynacja: Ewa Knap i Natalia Kolińska (kwestie organizacyjno-finansowe), Agnieszka Słomian (aspekty merytoryczne). Patronat honorowy: Ambasada Republiki Kazachstanu w Rzeczypospolitej Polskiej. Patronat medialny: Nowa Europa Wschodnia, Akademickie Radio Radiofonia. Finansowanie: Towarzystwo Doktorantów UJ, Fundusz Kochanowskiego UJ, Rada Kół Naukowych UJ, Fundacja Studentów i Absolwentów UJ „Bratniak”.

 

Polsko-kazachstański dialog międzykulturowy (2011 r.)

 

W ramach współpracy z Kazachską Państwową Akademią Sztuk Pięknych im. T. Żurgienowa w Ałmaty, Agnieszka Słomian i Ewa Kaźmierczak w dniach 25-30 listopada 2011 r. przeprowadziły seminarium dla studentów i pracowników ASP oraz wzięły udział w konferencji naukowej.

Trzydniowe seminarium „Polski teatr alternatywny – działalność Jerzego Grotowskiego” pozwoliło uczestnikom zapoznać się z postacią tego wybitnego reżysera i teoretyka teatru oraz aktywnością Teatru Laboratorium i Teatru Źródeł. W dniu drugim omawiano działalność współpracowników i następców Jerzego Grotowskiego, natomiast ostatnie spotkanie dotyczyło alternatywnej interpretacji tekstów literackich metodą Grotowskiego. W ciągu trzech dni przewinęło się około 80 słuchaczy, dla których osoba Jerzego Grotowskiego nie jest obojętna, zaś seminaria pokazały, że społeczność akademicka w Kazachstanie posiada sporą wiedzę na temat jego osoby. Przedstawicielki IWI wzięły także udział w sympozjum naukowym „Turko-słowiańskie wpływy kulturowe: spojrzenie współczesne”, które odbyło się w dniu 28 października 2011 r.

Pod koniec listopada 2011 r. Agnieszka Słomian ponownie odwiedziła ASP im. Żurgienowa w Ałmaty – przeprowadziła dwudniowe szkolenie z zarządzania projektami dla studentów kierunku zarządzanie kulturą. Podczas warsztatów opracowano wspólny projekt artystyczny związany z rozwijaniem polsko-kazachstańskiego dialogu międzykulturowego poprzez aktywność teatralną, filmową, muzyczną i taneczną. Ponadto Agnieszka Słomian reprezentowała IWI na konferencji „Badanie i zachowanie dziedzictwa kulturowego – jako podstawa rozwoju studiów doktoranckich w przestrzeni naukowej uczelni zajmujących się sztuką i kulturą”, która odbyła się 1 grudnia 2011 r.